BẢO VỆ SỨC KHOẺ TRƯỚC THỜI ĐIỂM GIAO MÙA
1. Ai dễ bị bệnh hô hấp vào thời điểm giao mùa?
- Tiếp xúc với dịch tiết trong không khí hoặc từ người nhiễm bệnh khi nói chuyện, ho, hắt hơi…
- Người có hệ miễn dịch kém: Người già, trẻ em, phụ nữ mang thai, người có các bệnh lý mãn tính như tiểu đường, huyết áp, mỡ máu…hoặc đang sử dụng thuốc ức chế miễn dịch để điều trị bệnh lý
- Người có các bệnh lý liên quan đến cơ địa dị ứng như viễm mũi dị ứng, viêm da dị ứng ( hay đi cùng nhau ), hen suyển…
- Người làm việc trong môi trường khói bụi, ô nhiễm hoặc nghề nghiệp thường xuyên phải ở trong môi trường máy lạnh hoàn toàn, tiếp xúc nhiều với các tác nhân gây kích hoạt dị ứng
- Béo phì ít vận động, hút thuốc lá là những đối tượng dễ bị lây nhiễm bệnh nhất
2. Những bệnh hô hấp thường mắc phải khi giao mùa?
Sự thay đổi nhiệt độ đột ngột vào thời điểm giao mùa sẽ làm suy yếu hệ miễn dịch của con người
Lúc này các vi sinh vật trong môi trường (vi rút, vi khuẩn, vi nấm…) lại có cơ hội tốt để sinh sôi và gây bệnh. Trong khi đó đường hô hấp là nơi tiếp nhận các vi sinh vật bụi bẩn ô nhiễm khi ta hít thở, chính vì vậy các bệnh lý liên quan hô hấp là một trong các nguyên nhân hàng đầu khiến khách hàng tìm đến nhà thuốc để có lời khuyên về chăm sóc tình trạng sức khỏe tốt nhất
Các bệnh lý về hô hấp luôn liên quan mật thiết với nhau vì cấu tạo liên thông nhau giữa các khoan của hệ thống tai – mũi – họng, chính vì vậy một viêm nhiễm xuất phát từ vị trí nào cũng sẽ tăng khả năng lây nhiễm sang các cơ quan còn lại
Ví dụ: Khi bị viêm mũi dị ứng, hoặc cúm mùa, dịch tiết từ mũi chảy xuống họng sẽ dễ gây kéo theo viêm họng, hoặc chảy sang các xoang gây viêm xoang, hoặc gây viêm tai giữa ( hay gặp ở trẻ em)
- Cảm lạnh và cảm cúm là hai bệnh lý hay được nhắc đến nhất nhưng có rất nhiều người nhầm lẫn và xem chúng là một vì có nhiều triệu chứng giống nhau trên hô hấp như hắt hơi, sổ mũi, đau rát họng, tuy nhiên mức độ nặng cũng như biến chứng và nguyên nhân gây ra có phần khác nhau
- Cảm lạnh
- Nguyên nhân: Hơn 200 loại virut khác nhau nhưng chủ yếu là Rhinovirus hoặc Enterovirus, vi khuẩn…
- Bệnh cảm lạnh thông thường chủ yếu ảnh hưởng đến các cơ quan điển hình của đường hô hấp như họng ( gây viêm họng, viêm amidan, V.A), mũi ( viêm mũi ), và các xoang ( viêm xoang )
- Xuất hiện các triệu chứng ở mức độ nhẹ như sốt nhẹ, cơ thể gai lạnh, chảy nước mũi, nghẹt mũi, đau họng, đau nhức ở các xoang, ho co đờm…
Các triệu chứng thường biểu hiện chậm rãi từ từ và đạt đỉnh trong vòng 3-4 ngày, sau đó tự thoái lui trong vòng 7-10 ngày
- Cảm cúm
- Nguyên nhân: Được gây ra bởi vài loại virus cúm điển hình là chủng Haemophilus influenza
- Triệu chứng: Tương tự như các triệu chứng viêm đường hô hấp như cảm lạnh nhưng mức độ rầm rộ hơn như sốt cao, đau nhức mình mẩy, đau hốc mắt, đặc biệt các triệu chứng khởi phát đột ngột, kéo dài từ hơn một tuần đến vài tuần
- Đa phần các trường hợp bị cảm lạnh hoặc cảm cúm không nguy hiểm, nhưng một vài trường hợp có thể gặp biến chứng trên đường hô hấp, thường gặp hơn ở cúm, liên quan đến nhiễm trùng thứ phát hoặc bội nhiễm vi khuẩn như viêm phế quản, viêm phổi, viêm xoang hoặc tai…cảm lạnh và cảm cúm cũng làm trầm trọng thêm bệnh mạn tính đang mắc phải như hen suyễn, COPD
- Viêm mũi dị ứng
- Bệnh do yếu tố cơ địa và mang tính di truyền với các triệu chứng như ngứa mũi, hắt hơi, chảy nước mũi, nghẹt mũi, có thể kèm theo viêm kết mạc dị ứng. Bệnh vẫn hay gặp quanh năm nếu liên tục tiếp xúc với các yếu tố gây dị ứng như bụi, phấn hoa, lông thú, mùi hương, thuốc lá, thức ăn…tuy nhiên thời điểm giao mùa là cao điểm cho viêm mũi dị ứng do thời tiết
- Bệnh không nguy hiểm nhưng các triệu chứng ảnh hưởng rất nhiều đến cuộc sống cũng như sinh hoạt hoặc cũng có thể là yếu tố khởi phát cho một đợt viêm hô hấp cấp
3. Phòng ngừa, điều trị các bệnh lý về hô hấp khi giao mùa
- Hầu hết phương pháp điều trị chung sẽ là sử dụng thuốc để điều trị triệu chứng làm giảm đau đầu, đau họng, ho, chảy mũi, làm thông mũi xoang, kháng sinh hoặc các thuốc điều trị khác chỉ được sử dụng khi có chỉ định, hướng dẫn từ nhân viên y tế, người bệnh không được tự ý sử dụng.
- Các biện pháp hỗ trợ giảm triệu chứng nhanh cũng, ngăn ngừa tiến triển biến chứng cũng như phòng ngừa các đợt viêm hô hấp cấp khi giao mùa được khuyến cáo thực hiện:
+ Vệ sinh mũi họng kỹ bằng các dung dịch xịt rửa chuyên dụng để loại bỏ chất nhầy cũng như bụi bẩn, loại bỏ các ổ viêm nhiễm, làm thông thoáng đường thở và giảm triệu chứng nghẹt mũi, chảy mũi nhanh, đồng thời hạn chế sự lây lan sang các cơ quan khác
+ Uống nhiều nước ấm, ăn thức ăn lỏng, dễ tiêu
+ Tăng cường miễn dịch để rút ngắn thời gian kéo dài triệu chứng đồng thời giảm tiến triển nặng bằng cách: Bổ sung đầy đủ dinh dưỡng từ thực phẩm hoặc các sản phẩm chứa Thymomodulin, Vitamin C hàm lượng cao...; ngủ đủ giấc; tránh căng thẳng và tập thể dục thường xuyên ít nhất 30 phút mỗi ngày
+ Mang khẩu trang khi tiếp xúc, đồng thời rửa sạch tay bằng các dung dịch sát khuẩn
+ Theo dõi chặt chẽ, không được chủ quan lơ là, nếu có một trong các dấu hiệu trở nặng sau đây, người bệnh cần được đưa đến trung tâm y tế gần nhất để được điều trị kịp thời, tránh để lại biến chứng cũng như tử vong:
Khó thở hoặc thở gấp
- Môi đổi màu tím hoặc xanh
- Đau tai
- Đau dai dẳng hoặc có áp lực ở ngực hoặc bụng
- Lú lẫn, chóng mặt, bất tỉnh
- Co giật
- Đau cơ nghiêm trọng
- Suy nhược cơ thể nghiêm trọng
- Sốt hoặc ho đã gần khỏi nhưng bị trở lại và trầm trọng hơn, có thể ho ra máu
- Nôn ói dữ dội.
