VIRUS MARBURG – KẺ THÙ MỚI CỦA SỨC KHỎE CỘNG ĐỒNG
TỔNG QUAN VỀ VIRUS MARBURG
Bệnh do virus Marburg (MVD), trước đây gọi là sốt xuất huyết Marburg, là một bệnh nặng, thường gây tử vong ở người. Tỷ lệ tử vong trung bình của trường hợp MVD là khoảng 50%. Tỷ lệ tử vong đã thay đổi từ 24% đến 88% trong các đợt bùng phát trước đây. Chăm sóc hỗ trợ sớm với bù nước, và điều trị triệu chứng và tăng cường sức đề kháng giúp cải thiện khả năng sống sót. Rousettus aegyptiacus, một loài dơi ăn quả thuộc họ Pteropodidae, được coi là vật chủ tự nhiên của virus Marburg. Virus Marburg được truyền sang người từ dơi ăn quả và lây lan giữa người với người. Sự tham gia của cộng đồng là chìa khóa để kiểm soát thành công dịch bệnh.
NGUYÊN NHÂN NHIỄM
- Những người nhiễm virus Marburg được cho là có thời gian dài tiếp xúc hoặc làm việc trong các hang động là nơi sinh sống của loài dơi Rousettus. Virus có thể lây lan từ động vật sang người, cũng như từ người sang người và qua các vật thể bị ô nhiễm.
- Vì vậy những đối tượng như người thường xuyên làm việc, sinh sống trong khu vực có dơi ăn quả châu Phi/ động vật linh trưởng, nhân viên y tế, nhân viên phòng thí nghiệm, người tiếp xúc các thiết bị y tế như kim tiêm, ga trải giường, khách du lịch, …là những người có nguy cơ cao nhiễm virus Marburg.
TRIỆU CHỨNG KHI NHIỄM BỆNH
- Đau đầu, đau họng kèm tình trạng sốt cao, đau cơ khiến cơ thể mệt mỏi.
- Xuất hiện triệu chứng đau bụng, tiêu chảy, nôn và buồn nôn từ ngày thứ 03.
- Trong vòng 07 ngày đầu có thể xảy ra tình trạng xuất huyết: Xuất huyết tiêu hóa (nôn ra máu, tiểu ra máu), chảy máu mũi, chảy máu chân răng hay rong kinh, xuất huyết âm đạo bất thường.
- Sau khoảng 15 ngày bệnh nhân xuất hiện hiện tượng nổi sẩn hồng ban chủ yếu ở ngực, lưng, bụng trên.
- Ngoài ra, bệnh nhân có hiện tượng thiếu tỉnh táo, kích động.
- Thời gian ủ bệnh 02 – 21 ngày trước khi xuất hiện các triệu chứng và dấu hiệu của bệnh. Trong thời gian ủ bệnh, virus Marburg không có khả năng lây bệnh.
CON ĐƯỜNG LÂY NHIỄM
- Virus Marburg lây lan thông qua tiếp xúc gần với chất dịch cơ thể của người bị nhiễm bệnh hoặc các bề mặt, chẳng hạn như ga trải giường, vật dụng chứa virus.
- Virus cũng có nguy cơ lây truyền qua đường tình dục. Một số báo cáo khoa học cho biết tìm thấy virus Marburg trong tinh dịch sau 7 tuần người nhiễm bình phục.
- Ngoài ra, virus Marburg cũng được truyền cho thai nhi qua nhau thai. Ở phụ nữ mang thai, virus Marburg có thể tồn tại trong nhau thai và nước ối. Đối với phụ nữ đang cho con bú, nếu bị nhiễm Marburg, virus có thể tồn tại trong sữa mẹ.
ĐIỀU TRỊ
- Theo WHO, hiện chưa có vaccine hoặc phương pháp điều trị bằng thuốc kháng virus nào được phê duyệt để điều trị bệnh do virus Marburg.
- Chăm sóc hỗ trợ chuyên sâu sớm bao gồm bù nước và điều trị các triệu chứng cụ thể và tăng cường sức đề kháng có thể cải thiện khả năng sống sót.
- Hiện tại không có vắc-xin hoặc phương pháp điều trị kháng virus nào được chấp thuận cho MVD.
- Có các kháng thể đơn dòng (mAb) và thuốc kháng virus, cùng với các vắc-xin ứng viên đang được đánh giá trong các thử nghiệm lâm sàng .
PHÒNG NGỪA
- Tránh tiếp xúc hoặc đến nơi cư trú của loài dơi ăn quả châu Phi, động vật hoang dã bị nhiễm virus như: Khỉ, linh dương rừng, loài gặm nhấm…
- Không ăn/tiêu thụ thịt của động vật hoang dã. Nấu chín kỹ thực phẩm trước khi ăn, nhất là các loại thịt.
- Phát hiện sớm và cách ly nhanh chóng hệ thống các ca bệnh. Truy vết kịp thời những người có tiếp xúc với người nhiễm Marburg và giám sát chặt chẽ những người có nguy cơ cao nhiễm bệnh.
- Hạn chế tiếp xúc với người nghi nhiễm hoặc bị nhiễm virus Marburg, đặc biệt mặc áo bảo hộ, đeo găng tay, khẩu trang, mắt kính, rửa tay thường xuyên,… nếu tiếp xúc với người bệnh.
- Thận trọng với các chất thải như máu, bãi nôn, nước bọt, nước tiểu, phân… hoặc bất cứ đồ vật nào của người bệnh.
- Giữ cho môi trường xung quanh luôn thông thoáng và chuẩn bị một sức khoẻ tốt là một các phòng ngừa hữu hiệu.
Thân mời Bạn đọc xem lại các chủ đề tăng cường sức đề kháng của Golden Mouse để hiểu rõ hơn những cách đơn giản chuẩn bị MỘT SỨC KHOẺ TỐT.
Người viết nội dung: Dược sỹ Đại học Huỳnh Kim Thoa