BÁO ĐỘNG TÌNH TRẠNG ĐỘT QUỴ GIA TĂNG

Ở NGƯỜI TRẺ TUỔI

- Đột quỵ là một tình trạng sức khỏe cấp tính mà mỗi khi nhắc đến đều đem lại những nỗi lo lắng, không chỉ cho những người lớn tuổi mà còn cả những người thân xung quanh. Các thống kê cũ cho biết số lượng các ca đột quỵ tăng dần theo độ tuổi (trung bình là 65 tuổi). Tuy nhiên, số lượng những ca đột quỵ ở những người dưới 45 tuổi đang tăng vọt những năm gần đây. Hy vọng bài viết này sẽ đem đến cho bạn những thông tin quan trọng về tình trạng “trẻ hóa” đột quỵ, cũng như những cách để bản thân không trở thành đối tượng có nguy cơ cao.

ĐỘT QUỴ LÀ GÌ? CÁC YẾU TỐ NÀO LÀM TĂNG TỈ LỆ ĐỘT QUỴ Ở NGƯỜI TRẺ?

- Đột quỵ là tình trạng tổn thương tế bào não do thiếu oxy và dinh dưỡng. 90% các ca đột quỵ xảy ra do tắc nghẽn máu lên não gọi là đột quỵ thiếu máu não (hay đột quỵ nhồi máu não). 10% còn lại là do chảy máu đột ngột ở não gọi là đột quỵ xuất huyết não. Đây là một tình trạng y tế khẩn cấp có thể gây tổn thương não bộ lâu dài, tàn tật hoặc tử vong. Đột quỵ còn là gánh nặng bệnh tật lớn lên hệ thống y tế của một khu vực hoặc quốc gia.

Hình 1. Sự khác biệt cơ bản giữa 2 loại đột quỵ

Hội Đột quỵ Thế giới ( World Stroke Organization) liệt kê 10 yếu tố nguy cơ góp phần lớn nhất vào các ca đột quỵ hằng năm. Các yếu tố đó bao gồm:

• Tăng huyết áp
• Chế độ dinh dưỡng không cân bằng
• Thừa cân
• Đái tháo đường
• Ô nhiễm không khí
• Hút thuốc lá thường xuyên
• Tăng cholesterol máu
• Rối loạn chức năng thận
• Sử dụng rượu, bia thường xuyên
• Kém vận động thể chất
• Dùng thuốc tránh thai hằng ngày (OCP): Mặc dù mối liên hệ giữa thuốc tránh thai và nguy cơ đột quỵ vẫn còn gây tranh cãi nhưng thuốc tránh thai đường uống có liên quan đến yếu tố tiền đông máu, bao gồm fibrinogen, prothrombin và các yếu tố VII và VII. Ngoài ra, OCP còn gây tăng huyết áp và tăng nguy cơ đột quỵ xuất huyết
• Dùng chất kích thích: Co thắt mạch máu não là một cơ chế quan trọng của đột quỵ do cocaine gây ra. Cơ chế đột quỵ thường gặp nhất ở người nghiện heroin là thuyên tắc tim mạch do viêm nội mạc nhiễm trùng.
• Mang thai và hậu sản: Có liên quan đến tăng nguy cơ đột quỵ thiếu máu cục bộ và xuất huyết não. Nguy cơ đột quỵ ở phụ nữ mang thai (PNMT) và sau sinh tăng gấp 3 lần so với phụ nữ không mang thai ở cùng độ tuổi.
• Đau nửa đầu: Có liên quan đến đột quỵ và thiếu máu cục bộ và xuất huyết ở người trẻ. Đau nửa đầu khiến bệnh nhân rối loạn chức năng nội mô, tăng kích hoạt và tập hợp tiểu cầu, do đó kích hoạt cơ chế chính của xơ vữa động mạch và thiếu máu cục bộ não mạnh
• Trạng thái siêu đông đặc: Do một số căn bệnh tự miễn - hội chứng kháng phospholipid như lupus ban đỏ, bệnh hồng cầu hình liềm. Ngoài ra còn có: Thiếu protein C và S, yếu tố V Leiden, đột biến prothrombin.

Hình 2. 10 yếu tố nguy cơ gây đột quỵ hàng đầu

LÀM GÌ KHI CÓ NGƯỜI BỊ ĐỘT QUỴ?
- Để xử lý đúng các trường hợp đột quỵ, trước hết bạn cần phải biết các dấu hiệu của một người sắp bị đột quỵ. Do đó, ghi nhớ quy tắc BEFAST để biết cách xử trí tối ưu nhất, đồng thời ưu tiên gọi cấp cứu thật nhanh vì thời gian vàng để cấp cứu là vô cùng ngắn.

Hình 3. Dấu hiệu BEFAST giúp nhận biết đột quỵ nhanh chóng

Trong lúc chờ cấp cứu bạn NÊN làm những việc sau:

• Dìu bệnh nhân tránh để bệnh nhân bị té ngã, chấn thương.
• Để bệnh nhân nằm ở nơi thoáng mát, kê cao đầu từ 20-30 độ
• Nếu bệnh nhân còn tỉnh, hỏi thăm thông tin của bệnh nhân: tên họ, số điện thoại người thân, tình trạng bệnh lý mãn tính, để có thể trao đổi tình trạng bệnh nhân khi nhân viên 115 tới.
• Nếu bệnh nhân bị nôn để bệnh nhân nghiêng 45o, móc hết đàm, nhớt để tránh gây ngạt bệnh nhân.
• Nếu bệnh nhân bị ngất, kiểm tra mạch của bệnh nhân. Nếu bệnh nhân bị ngưng tim thực hiện ngay hồi sức tim phổi (hô hấp nhân tạo), bạn có thể gọi 115 để được hướng dẫn khi bạn không biết cách làm.

Những việc bạn KHÔNG NÊN làm:

• Không tụ tập đông người xung quanh bệnh nhân.
• Không tự ý xoa dầu nóng, cạo gió, dùng kim đâm đầu ngón tay.
• Không cho bệnh nhân uống bất kỳ loại thuốc nào.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương còn cung cấp hướng dẫn các bước để thực hiện tư thế hồi sức cho đối tượng đột quỵ. Mục đích là để hạn chế hít sặc hay tắc nghẽn đường thở do đàm nhớt làm nặng nề thêm tình trạng của người bệnh.

Hình 4. Hướng dẫn thực hiện tư thế hồi sức cho đối tượng đột quỵ

PHÒNG NGỪA ĐỘT QUỴ NHƯ THẾ NÀO?

LỰA CHỌN THỰC PHẨM TỐT CHO SỨC KHỎE

- Một chế độ ăn cân bằng về dinh dưỡng sẽ giúp phòng ngừa đột quỵ hiệu quả. Ăn nhiều rau củ, trái cây, hạn chế chất béo bão hòa và chất béo cấu hình trans. Ăn giảm muối cũng giúp kiểm soát tốt huyết áp và giảm áp lực lên thận-niệu.

GIỮ CÂN NẶNG LÝ TƯỞNG

- Béo phì hoặc thừa cân sẽ tăng đáng kể nguy cơ đột quỵ, Hãy đảm bảo chỉ số khối lượng cơ thể (BMI) nằm trong mức kiểm soát (tối ưu là dưới 25,0 đối với người bình thường)

THƯỜNG XUYÊN VẬN ĐỘNG

- Đối với người trẻ, dành ít nhất 45 phút vận động ở cường độ trung bình sẽ đem lại hiệu quả đáng kể trong phòng tránh đột quỵ.

TRÁNH XA RƯỢU BIA, THUỐC LÁ, CHẤT KÍCH THÍCH

- Rượu bia, chất kích thích ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe, không chỉ tăng nguy cơ đột quỵ mà còn là rất nhiều tình trạng bệnh lý khác nhau.

KIỂM SOÁT CÁC TÌNH TRẠNG BẤT THƯỜNG VỀ SỨC KHỎE CỦA BẢN THÂN

- Kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm, kiểm soát các bất thường về sức khỏe. Đó có thể là tình trạng về huyết áp, acid uric máu, cholesterol, …

CÁC SẢN PHẨM HỖ TRỢ PHÒNG NGỪA ĐỘT QUỴ HIỆU QUẢ

- Huyết khối chính là nguyên nhân phổ biến nhất của đột quỵ. Do đó, chỉ cần ngăn ngừa việc hình thành huyết khối, chúng ta không những phòng ngừa được đột quỵ mà còn giảm luôn các biến cố tim mạch lên bản thân. Vậy, nên uống gì để phòng ngừa đột quỵ? Bên cạnh những loại thuốc được chỉ định để ngăn ngừa biến cố, chúng ta hoàn toàn có thể sử dụng thêm những sản phẩm đã được chứng minh về tác dụng phòng ngừa đột quỵ hiệu quả. Dưới đây là các dược chất và dược liệu đem lại công dụng tuyệt vời đó.

NATTOKINASE: Đây là thành phần có tác dụng chống đông máu, ngăn ngừa hình thành máu đông hiệu quả. Đồng thời chất này còn cải thiện lưu thông pmáu, phòng ngừa đột quỵ do thuyên tắc. Dưới đây là một số sản phẩm chứa nattokinase đang có mặt tại chuỗi nhà thuốc Golden Mouse

OMEGA-3: Nổi tiếng với khả năng chống oxy hóa, kháng viêm, ngăn ngừa hình thành gốc tự do đồng thời giúp kiểm soát tốt cholesterol máu. Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa kỳ, omega-3 giúp ngăn ngừa rõ rệt đột quỵ khi sử dụng liều cao. Dưới đây là một số sản phẩm chứa omega-3 đang có mặt tại chuỗi nhà thuốc Golden Mouse

TINH DẦU TỎI: Thành phần này vừa có tính oxy hóa, kháng viêm, chống ung thư, vừa giúp kiểm soát tốt cholesterol do đó ngừa đột quỵ rất hiệu quả. Dưới đây là một số sản phẩm có chứa tinh dầu tỏi hiện đang có mặt tại chuỗi nhà thuốc Golden Mouse

RUTIN và Vitamin C: Rutin là hoạt chất có nhiều nhất trong nụ hoa hòe. Với khả năng chống oxy hóa và tăng tính bền thành mạch, Rutin giúp phòng ngừa đột quỵ do xuất huyết não, cải thiện tính bền thành mạch, đồng thời còn giảm triệu chứng của các bệnh liên quan đến mạch máu như trĩ, suy giãn tĩnh mạch chi dưới. Vitamin C giúp ngăn ngừa huyết khối hình thành hiệu quả. Dưới đây là một số sản phẩm có chứa Rutin/Vitamin C hiện đang có mặt tại chuỗi nhà thuốc Golden Mouse

- Ngoài ra còn rất nhiều dược chất có khả năng phòng chống đột quỵ hiệu quả và kiểm soát tốt huyết áp, cholesterol, cân nặng. Hãy đến với nhà thuốc Golden Mouse để nhận được sự tư vấn tận tình từ các Dược sỹ.

- Ngoài ra còn rất nhiều dược chất có khả năng phòng chống đột quỵ hiệu quả và kiểm soát tốt huyết áp, cholesterol, cân nặng. Hãy đến với nhà thuốc Golden Mouse để nhận được sự tư vấn tận tình từ các Dược sỹ.

Người viết nội dung: Dược sỹ Đại học Nguyễn Tiến Sỹ