SUY THẬN MẠN Ở NGƯỜI TRẺ (DƯỚI 50 TUỔI)
Chúng ta luôn nghe đi nghe lại về các chủ đề liên quan đến sức khoẻ xuất phát từ nhịp sống hiện đại. Hôm nay, hãy cùng Golden Mouse điểm qua vài nội dung để hiểu và chăm sóc sức khoẻ sinh lý thận sớm, phòng ngừa các tiến triển âm thầm gây ra bệnh lý mạn tính về thận. Golden Mouse xin hẹn nội dung phân tích về các nguyên nhân gây ra suy thận cấp trong một chủ đề khác.
Trước tiên, để dễ dàng hình dung về báo động đỏ đến mọi người, Golden Mouse sẽ trình bày dữ liệu dịch tễ như sau:
Trên toàn cầu, ước tính có khoảng 850 triệu người đang sống chung với bệnh thận mạn (CKD – Chronic Kidney Disease).
Người dưới 50 tuổi chiếm khoảng 35 – 40% trong tổng số ca bệnh thận mạn được phát hiện.
Ở Việt Nam, nghiên cứu đăng trên Tạp chí Y học TP.HCM 2021 cho thấy:
- Tỷ lệ suy thận mạn giai đoạn 1 – 2 ở nhóm tuổi 30 – 49 chiếm hơn 26% trong số các ca bệnh được chẩn đoán.
- Suy thận giai đoạn 3 trở lên chiếm gần 12% ở nhóm dưới 50 tuổi tại các phòng khám ngoại trú khoa nội tiết niệu.
- Dữ liệu từ Chương trình Lọc máu Nhân tạo tại các bệnh viện TP.HCM: 5 – 10% bệnh nhân chạy thận nhân tạo dưới 45 tuổi.
Thông qua dữ liệu dịch tễ ở trên, Chúng ta thấy rằng tỷ lệ suy thận mạn ở người trẻ hiện nay là không hề nhỏ, điều này gia tăng gánh nặng kinh tế về chăm sóc y tế cũng như giảm sức lao động tạo ra giá trị đóng góp cho phát triển kinh tế nói chung. Vì sao lại có tỷ lệ tương đối cao như vậy, ở góc độ chuyên môn, Golden Mouse tổng hợp và nhận định các yếu tố nguy cơ suy thận ở người trẻ tuổi sẽ bao gồm:
1. Bệnh lý nền sớm mà không được kiểm soát như:
- Tăng huyết áp sớm (trước 40 tuổi).
- Đái tháo đường type 2 khởi phát sớm.
- Rối loạn lipid máu, béo phì.
2. Lạm dụng thuốc và hóa chất
- Thuốc giảm đau nhóm NSAIDs sử dụng tự ý, kéo dài.
- Thực phẩm chức năng, sản phẩm không rõ nguồn gốc chứa kim loại nặng, độc tố.
- Lạm dụng steroid, thuốc tăng cơ trong luyện tập thể thao.
3. Thói quen sống thiếu lành mạnh
- Uống nước không đầy đủ (<1.5 lít/ngày), nước ở đây Chúng ta đề cập là nước lọc.
- Lạm dụng rượu bia, hút thuốc lá.
- Thức khuya, stress kéo dài.
4. Yếu tố bẩm sinh và di truyền
- Bệnh thận đa nang (Polycystic Kidney Disease).
- Dị tật hệ niệu không phát hiện sớm.
Khuyến nghị chuyên môn:
- Tầm soát chức năng thận định kỳ mỗi 6 – 12 tháng ở người có yếu tố nguy cơ.
- Đến bệnh viện để được Bác sỹ thăm khám khi triệu chứng bệnh bất kỳ xuất hiện, luôn hỏi ý kiến Dược sỹ khi sử dụng thuốc.
- Giáo dục Cộng đồng về lối sống lành mạnh để phòng ngừa tổn thương thận sớm, “phòng bệnh hơn chữa bệnh” là câu đúc kết lâu đời của tất cả Chúng ta cần được ứng dụng trong mọi thời đại.
Đúc kết, suy thận mạn không còn là bệnh của người lớn tuổi. Tỷ lệ mắc ở người trẻ đang tăng nhanh do lối sống hiện đại, thói quen dùng thuốc tự ý và bệnh lý nền khởi phát sớm. Cần có chiến lược can thiệp sớm, tầm soát y khoa và truyền thông giáo dục sức khỏe để bảo vệ thận ngay từ khi còn trẻ. Golden Mouse xin cám ơn Bạn đọc đã theo dõi hết bài viết. Golden Mouse chúc Bạn đọc luôn có nhiều sức khoẻ và bình an trong cuộc sống.
Người viết nội dung: Dược sỹ Đại học Huỳnh Kim Thoa
